سونوگرافي داپلر عروق مغزي و كاروتيد گردن
سونوگرافي ترانس كرانيال يا سونوگرافي عروق مغز و همچنين سونوگرافي داپلر كاروتيد گردن در مواردي نظير بررسي علت سرگيجه و ساير ارزيابي‌هاي مرتبط با عروق مغز كاربرد دارد.
سونوگرافي داپلر چيست؟
سونوگرافي داپلر ترانس كرانيال و كاروتيد گردن روشي ساده و بي‌خطر مي‌باشد كه پزشك مغز و اعصاب توسط آن خونرساني مغز را بررسي و عروق اصلي مغز را از نظر ميزان جريان خون و باز بودن رگها ارزيابي ميكند .
تست tcd چيست؟
TCD مخفف «TransCranial Doppler sonography» مي‌باشد و به معناي سونوگرافي داپلر است، كه در اصطلاح به سونوگرافي داپلر، «A stethoscope for Brain» به معناي يك گوشي پزشكي براي مغز گفته مي شود.
سونوگرافي داپلر ترانس كرانيال يا عروق مغزي
اساس كار سونوگرافي داپلر ترانس كرانيال (TCD)، متفاوت با بقيه انواع سونوگرافي‌ها است و به اين صورت است كه امواج اولتراسونيك توسط دستگاه TCD از طريق يك پروب كوچك روي جمجمه بيمار گذاشته مي‌شود و امواج به رگ‌هاي خوني مغز ميرسد و براي سهولت انتقال امواج اولتراسونيك روي پروب مقداري ژل گذاشته مي‌شود كه قابل حل در آب بوده و به راحتي از روي سر بيمار پاك مي شود.
اين امواج پس از برخورد با شريان‌هاي خون و بر اساس ميزان و سرعت جريان خون توسط دستگاه TCD به صورت تصوير و صدا برگردانده مي‌شود و روي مانيتور دستگاه سونوگرافي داپلر مشخص مي‌شوند.
از جمله مزاياي سونوگرافي عروق مغز تعيين ميزان خون رساني رگ ها به مغز است. نورولوژيست خوب با توجه به شكل موج و صدايي كه از دستگاه سونوگرافي داپلر عروق معزي به گوش مي رسد را تفسير ميكند و بر اساس آن ميزان خونرساني مغز و تنگي يا گرفتگي عروق اصلي مغز تشخيص داده مي‌شود.
سونوگرافي داپلر بهترين روش بررسي عروق است، چرا كه مزيت اصلي TCD (سونوگرافي داپلر) نسبت به ساير روش‌هاي بررسي عروق مغز، غير تهاجمي بودن آن است و بر خلاف روش‌هاي ديگر مثل آنژيوگرافي و سيتي آنژيوگرافي مغز نياز به تزريق ماده حاجب ندارد.
همچنين در سونوگرافي داپلر (TCD) هيچ اشعه‌اي به بيمار داده نمي‌شود و بنابراين انجام سونوگرافي داپلر نزد يك متخصص مغز و اعصاب خوب كاملا بي‌خطر است. اگر بخواهيم از ضررهاي سونوگرافي عروق مغز صحبت كنيم، ميتوان گفت اين روش درماني بي ضرر است.
كاربرد و موارد استفاده از سونوگرافي داپلر يا TCD
بر اساس نظريه آكادمي نورولوژي آمريكا، انجام سونوگرافي داپلر در موارد زير توصيه مي شود:
بررسي اختلالات عروق مغزي
بررسي علت سرگيجه
ارزيابي جريان خون مغز، در كودكان داراي كم خوني
ارزيابي اسپاسم عروق مغز
بررسي اختلالات عروق مغزي
براي بررسي اختلالات عروقي مغز مثل تنگي يا گرفتگي رگ‌هاي مغز و كاروتيد در افرادي كه سابقه سكته مغزي و حوادث عروقي مغز داشته‌اند و يا در معرض خطر آن هستند، مثل افراد مبتلا به ديابت، ،فشار خون بالا، چاقي و چربي خون بالا سونوگرافي داپلر گزينه خوبي مي‌باشد.
بررسي علت سرگيجه
بررسي علت سرگيجه بخصوص در افراد مسني كه ممكن است سرگيجه ناشي از نارسايي خونرساني مغز باشد.
ارزيابي جريان خون مغز، در كودكان داراي كم خوني
در بچه هايي كه كم خوني سلول داسي شكل دارند جهت ارزيابي جريان خون مغز و كاهش ريسك سكته مغزي در اثر گرفتگي عروق مغز، سونوگرافي داپلر نقش بسزايي دارد.
ارزيابي اسپاسم عروق مغز
در كساني كه دچار خونريزي‌هاي آراكوئيد مغزي شده‌اند، جهت ارزيابي اسپاسم عروق مغز از سونوگرافي داپلر استفاده مي شود.
آمادگي قبل از سونوگرافي داپلر
براي انجام TCD نياز به آمادگي خاصي نيست. فقط توصيه مي‌شود 2 ساعت قبل از انجام سونوگرافي داپلر از مصرف مواد حاوي نيكوتين مثل سيگار و قليان خودداري شود، چون ممكن است باعث انقباض عروق خوني شود و نتايج غير مطلوبي نشان دهد.
همچنين براي انجام سونوگرافي داپلر مغز بيمار بايد به پشت دراز بكشد و يا روي صندلي نشسته باشد و در تمام مدت انجام سونوگرافي داپلر بايد آرام باشد و صحبت نكند.
مدت زمان سونوگرافي داپلر مغزي و كاروتيد عروق گردن
مدت زمان انجام سونوگرافي داپلر ترانس كرانيال و كاروتيد حدود 20 دقيقه است. متخصص مغز و اعصاب خوب، با آناليز تفسير اطلاعات بدست آمده از سونوگرافي داپلر در صورت وجود سفتي يا تنگي رگها بهترين اقدامات پيشگيري كننده از سكته مغزي را شروع ميكند.
چرا كه درمان رگها بعد از سكته مغزي بسيار سخت است و در بسياري موارد غير قابل ترميم و درمان مي‌باشند و از اين جهت سونوگرافي داپلر مغزي در پيشگيري از سكته مغزي بسيار موثر است.
در ضمن سونوگرافي داپلر مغز كمك ميكند تا همه كساني كه سابقه سكته مغزي را دارند با بررسي عروق توسط دستگاه TCD از سكته مغزي بعدي پيشگيري كنند.
برچسب: ،